Vaart wel, Francis!

Vaart wel, Francis!

 

door Peter Logghe

Bron: Nieuwsbrief Deltapers, Nr. 157, Maart 2021

 

Hoewel we met z’n allen wisten dat het met zijn gezondheid minder goed ging, heeft zijn overlijden voor een donderslag aan heldere hemel gezorgd.  Hij was zo vergroeid met de Vlaamse Beweging dat hij deze als geen ander belichaamde, zeker intellectueel. Een Duitse journaliste noemde hem ooit eens een “Urgestein” van de Vlaamse Beweging, een fenomeen dus, én: terecht.

 

01/04/1946 - 04/03/2021

 

Als Brusselse ket heeft Francis het ganse gamma van de Vlaamse Beweging doorlopen: van Volksunie over de (eerste) VMO, Were Di, stichter-mede-oprichter van Voorpost. Daarna in de V.V.P., en het Vlaams Blok waar hij, samen met de vrienden, de grote electorale doorbraak, onder andere in Gent, wist te bewerkstelligen. Zovele jaren op straat en in het Federaal Parlement  als actieve Volksvertegenwoordiger.  Het parlement waar hij zijn actieve loopbaan afsloot met een afscheidsrede deels  in het Frans – hij was perfect tweetalig – zodat de politieke tegenstanders, de Franstalige parlementairen dus, een ongewoon goed geformuleerd zicht kregen op de beweegredenen van het radicale nationalisme in Vlaanderen. Eén van de hoogtepunten van Francis.

Waar men ging langs Vlaams-nationale wegen, kwam men Francis tegen: hoeveel zangavonden heeft hij geleid? Hoeveel studenten heeft hij wegwijs gemaakt in de Ierse rebellenliederenschat? Of het nu voor de Marnixring Adriaen Willaert was, of voor een VNJ-, NSV- of KVHV-afdeling: vormingsavonden gaf hij als de beste. Jongeren kon hij boeien met zijn verhalen, gelardeerd met liederen en kwinkslagen. Hij was een vaste waarde voor deze Nieuwsbrief en voor TeKoS, waar hij na zijn partijpolitieke jaren zijn stek had gevonden.

Twee thema’s  hielden zijn aandacht gaande: Het Europa der Volkeren en de heel-Nederlandse dimensie van ons Vlaams-nationalisme aan de ene kant (“Het Vlaams nationalisme is een deel van de groter geheel”) en de inhoudelijke uitdieping van ons nationalisme, in een jeugdige, rechts non-conformistische stijl. In die jaren ’70 en vooral ’80 en volgende van de vorige eeuw maakten wij in Europa deel uit van die nieuwe, rechtse jeugd die er overal wortel schoot. Er werden kameraadschappen gesmeed die er na 40 jaar nog altijd staan!

Francis gaf vorm aan die rechtse revolte, hij was er de eerste militant van.  Of het nu in een pub in het Ierse Clifden was waar hij met de rebelsong “Kevin Barry” de dames (en niet alleen de dames) tot tranen toe bewoog, of in het Italiaanse Napels een cantus bovenop een chic appartementsgebouw leidde met een groep enthousiaste Napolitanen, of in het zuiden van Frankrijk vorming gaf of in zijn beste Frans tussenkwam op de zomeruniversiteit van GRECE: Francis gaf zichzelf altijd voor de 100 volle percent. En dan vergeet ik nog de zangavonden van Voorpost aan de vooravond van de IJzerbedevaart.

Hij was nooit te beroerd om zijn stem te laten horen, ook in de jaren toen er amper naar ons stemmetje werd geluisterd. Hij ging in debat met een toen nog progressieve Mia Doornaert, hij ging in debat met professor Jaap Kruithof, en hij confronteerde links met haar eigen tegenstrijdigheden en onverdraagzaamheid. Niet zelden verliet hij als overwinnaar het debat. Zo zal ik nooit de avond vergeten in de Gentse studentenparochie, waar hij als vertegenwoordiger van het Vlaams Blok aan een politieke debat met alle partijen deelnam. Hij werd er uitgejouwd, beledigd, bijna fysiek aangevallen. Ik was erbij, in die zaal, samen met Joris uit Kortrijk, en zag hoe hij langzaamaan de sympathie in de zaal won. Op het einde van de avond kreeg hij breed applaus, en waren wij apetrots. Want hij kon debatteren!  Ik zal ook nooit het boekenstandje van Voorpost in Nederland vergeten, waar we belaagd werden door een massa spuwend en sigaretten-op-de-arm-uitduwend tuig. Francis gaf geen kik. Het was één tegen allen, het was ons kleine groepje militanten tegen de rest, “teen de hele wereld vrij”, zoals we in het Afrikaans zongen.

Hij was, hij is mijn oudste kameraad, en nu is hij er niet meer. In het Duitse afscheidslied “Ich hatt’ einen Kameraden” zongen we:  “Er liegt vor meinen Füssen, als wärs ein Stück von mir”.  Sinds vandaag besef ik het: Francis was een stuk van mij, Francis was een stukje van ons allemaal.  Ik zal dit lied nooit meer kunnen zingen, zoals ik zovele liederen nooit meer zal kunnen zingen zonder aan Francis te denken.  Hij is er niet meer, maar ik ben overtuigd dat deze, zijn belangrijke les aan de Vlaamse Beweging overeind zal blijven: de les dat kameraadschap het bindmiddel  is van die beweging, en dat niemand die beweging kapot krijgt als het bindmiddel er maar is.

Het woord van auteur J.R.R. Tolkien is meer dan ooit op zijn plaats: “I will not say: do not weep; for not all tears are an evil.” Vaart wel, Francis, ik mis je heldere stem nu al, en onze maandelijkse Nieuwsbrief mist jouw heldere, scherpe maar correcte pen.

 

Peter Logghe

 

 

Als je kan dromen zonder aan dromen verslaafd te zijn.

Als je kan denken en toch niet alleen maar een denker zijn.

Als je zege of nederlaag op dezelfde wijze kunt bejegenen.

Als je kan verdragen dat de waarheid die je sprak door canaille verdraaid wordt

om dwazen tegen jou op te jutten.
Als je je levenswerk vernietigd kunt zien en zo weer aan de slag kunt gaan.

 

Als je in één enkele worp alles kan verliezen

en zonder een zucht van spijt onmiddelijk zo maar kan herbeginnen.
Als je kan hard zijn en nooit woedend.
Als je kan trouw blijven wanneer alle anderen dat niet zijn.
Als je kan stand houden wanneer er niets mee overblijft
dan je eigen wil die zegt 'hou stand'

 

Tweede en derde strofe uit IF van Kipling
Vertaald door Francis Van den Eynde en tekst op zijn doodsprentje