België delfde zijn eigen graf

België delfde zijn eigen graf

Bart Maddens verklaart de pacificatiedemocratie in België dood en begraven.

Maddens is politicoloog en doceert aan de faculteit Politieke wetenschappen van de KU Leuven.

Is met de huidige regeringscrisis het bewijs geleverd dat België niet meer werkt als pacificatiedemocratie ? Ik denk het niet. De pacificatiedemocratie is al lang dood en begraven. De pacificatiedemocratie houdt in dat beslissingen moeten worden genomen door een coalitie, waarin alle relevante segmenten van de samenleving zijn vertegenwoordigd. Dit betekent dat Vlamingen én Franstaligen een consensus moeten bereiken over B-H-V. De pacificatie kan maar werken als die beslissingen in elk segment een voldoende maatschappelijk draagvlak hebben. Dat was de reden waarom eind 2007 de PS toetrad tot de federale regering.

Het probleem is nu dat men die pacificatielogica niet meer heeft gevolgd aan Vlaamse zijde. Sinds september 2008 heeft de federale regering geen meerderheid meer in de Nederlandse taalgroep en is de pacificatiedemocratie vleugellam langs Vlaamse kant. Pacificatieregelingen kunnen bovendienmaar werken als ook de radicale flank parties erbij worden betrokken. De grote staatshervormingen van 1988 en 1993 zijn enkel tot stand kunnen komen doordat ze door een groot deel van de Vlaams-nationalisten werden gesteund. Sinds 2008 staan de Vlaams-nationalisten echter buitenspel bij de staatshervorming. Aan Franstalige kant zijn zo goed als alle kiezers vertegenwoordigd, aan Vlaamse kant ongeveer de helft. Stel even dat het in die omstandigheden toch tot een 'onderhandeld' akkoord gekomen zou zijn over B-H-V. Het Vlaamsgezinde protest zou fel geweest zijn en de verkiezingen zouden gebeurd zijn in een sfeer van toenemende polarisatie tussen drie radicaal-Vlaamse partijen enerzijds en de Belgische 'systeempartijen' anderzijds. Uit vrees voor een dergelijk scenario wilden de Vlaamse onderhandelaars geen verregaande toegevingen doen.

Het klinkt misschien verrassend, maar in veel opzichten ligt het cordon sanitaire tegen het Vlaams Belang aan de basis van de huidige impasse. Het praktische gevolg was dat een groter wordende groep van Vlaams-nationalisten werd uitgesloten. Als de N-VA vandaag zo huiverachtig staat voor toegevingen aan de Franstaligen, dan komt dat precies omdat ze de hete adem van het VB in de nek voelt. Anders gezegd: door de radicale Vlaams-nationalisten uit te sluiten van het beleid heeft België het pad van de pacificatie verlaten en zijn eigen graf gedolven.

© 2010 De Persgroep Publishing

Publicatie: De Morgen
Publicatiedatum: maandag 26 april 2010
Auteur: Bart Maddens;