Frans-Vlaanderen en de Nederlandse taal

Frans-Vlaanderen en de Nederlandse taal

Ex: Deltastichting - Nieuwsbrief nr. 44 -Februari 2011

Ook in onze kringen woedde – en woedt nog steeds? – een (beperkte) taalstrijd: de voorstanders van de gesproken dialecten stonden er soms (met zinnige argumenten, je moet het ze toegeven) met min of meer getrokken taalmessen tegenover de voorstanders van de cultuurtaal, het Algemeen Nederlands. Oud-redacteuren en iets oudere lezers van dit tijdschrift zullen zich de periode zeker nog herinneren.

Als er in Vlaanderen, een in wezen eentalig Nederlandstalig gewest, een strijd bestond welke taal men het beste hanteert, welke taalpolitiek de Vlaamse natie moet volgen, hoe moet het dan wel zijn in die gebieden waar het Nederlands zelfs geen officiële taal is, zoals in de Franse Nederlanden, Zuid-Vlaanderen of Frans-Vlaanderen? 

Wido Bourel, geboren in Frans-Vlaanderen, heeft uitdrukkelijk voor het Nederlands gekozen, niet in het minst omdat hij van mening is dat men op die manier ook iets voor het “Vlaamse dialect” van de streek kan proberen te doen. Zijn ouders spraken thuis nog Vlaams – hij is wellicht de laatste generatie die hierover zal kunnen getuigen – en iedereen waarschuwde hem dat niemand het Nederlands begreep of sprak. Wido Bourel sprong op de fiets, reed naar Ieper en kocht zich het Standaard vertaalwoordenboek. Hij heeft er Nederlands in geleerd, hij onderging ook de continue fascinatie voor een taal. De voorliefde voor woordenboeken en woordenlijsten bleef, schrijft hij in deze “erfenis zonder testament”.

In verschillende publicaties werd al gewezen op het boek “Hoe ik mijn taal en mijn volk terugvond” van Abbé Gantois, de Vlaamse voorman uit de jaren dertig van de vorige eeuw. Dit werk is minder zwaar op de hand liggend, en heeft minder hoge pretenties. Het is best een interessant werkje, vooral voor jonge mensen, die hierdoor de relativiteit van tijd en grenzen zullen ervaren. Nog tot op het einde van de 19^de eeuw werden doden in Frans-Vlaanderen onder grafstenen begraven met Vlaamse opschriften.

Interessant ook voor de wat oudere lezers, omdat men uit lezing van Bourels werkje onthoudt dat iedereen wel zijn eigen weg vindt naar zijn idealen en naar een volks bewustzijn. Er is inderdaad maar één weg, en die is voor iedereen anders, schrijft Bourel de grote Duitse filosoof Nietzsche na.

Via de Nederduitse calvinistische denker Johannes Althusius (1557-1638) kwam Wido Bourel in aanraking met het subsidiariteitsprincipe en met het federalisme (jaren 70 van de vorige eeuw). Het duurde natuurlijk niet lang of Bourel zat in kringen rond het Komitee voor Frans-Vlaanderen van mensen als Luc Verbeke en Cyriel Moeyaert, en hij zou er de gewaardeerde lessen Nederlands volgen. Als zoekende, jonge idealist legde Bourel al vlug contacten ook met allerlei regionalistische bewegingen die als paddenstoelen uit de grond schoten in Occitanië, Bretagne, enzovoort. De tijd van de grootse Vlaamse dromen.

Het is in diezelfde (politiek) belangrijke periode dat Wido Bourel tot de slotsom kwam dat de taal die moest worden gepromoot, ook in Frans-Vlaanderen, wel degelijk het Nederlands moest zijn. Alleen op die manier zou het mogelijk zijn een vuist te maken tegen het opdringerige Frans, alleen op die manier kon men proberen in Europa – samen met Vlaanderen en Nederland – te overleven. Alleen op die manier zou het misschien mogelijk zijn iets van het gesproken Vlaamse dialect in de streek te redden.

Wido Bourel sluit zijn (eerste?) bedenkingen af met dankbare groeten in de richting van het KFV, van mensen als Luc Verbeke, André Demedts, Valère Arickx, en zovele anderen.

Aangename lectuur dus.

 

P.L.

Een erfenis zonder testament. Hoe en waarom ik Nederlands leerde?
Wido Bourel
2010, eigen beheer, 29 pagina’s,
12€ (verzendingskosten inbegrepen)

Bestellen door overschrijving

IBAN: BE66 0011 1648 4043 
BIC: GEBABEBB

Vermelding: ERFENIS

 

Of via E-post