Naar aanleiding van de volstrekt valse voorlichting inzake Syrie door de Nederlandse Minister van Buitenlandse Zaken F. Timmermans, publiceer ik hier in snelvertaling een geopolitiek analyse door Chauprade. (met snelverteling bedoel ik gebuikmaking van vertaalcomputer en alsdan herstel van grammatica en begrippen, tijd ontbrak voor mooie vertaalslagen.)
Om de de geopolitiek van het Midden-Oosten te begrijpen moet je de combinatie van tenminste drie krachten overzien:
De interne krachten die concurreren in dezelfde staat, zoals Syrië, Irak of Libië. Etnische conflicten (Arabieren en Koerden), en oude godsdienstconflicten (sjiieten, soennieten, alevieten, christenen …).
- De logica van invloed van belangrijke regionale macht spelers (Iran, Saoedi-Arabië, Qatar, Israël, Turkije, Egypte, …) en hoe deze actoren gebruik maken van opbouw der diverse gemeenschappen in de staten, waar ze proberen hun invloed uit te oefenen (Libanon, Syrië, Irak)
- Het geopolitieke spel der grootmachten (VS, Rusland, China, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, …) en in het bijzonder de geopolitiek van olie en gas.
Chauprade vindt, dat je om een geopolitieke analyse te maken moet uitgaan van de politieke wetenschap en die alsdan te binden aan eenn bizonder begrip van wat er gebeurt op het gebied van nieuwe ideologische stromingen in de Arabische wereld dan wel wat er gebeurt met de legitimiteit van politieke regimes , die daar op omvallen staan.
Je moet vooral niet denken, dat de dynamiek die het Midden-Oosten doet schudden van recente datum is.. Er is nog nooit de stabiliteit in het Midden-Oosten geweest binnen de grenzen die we vandaag kennen. Vorige generaties spraken niet voor niets over de kolonisatie en de pacificatie mideels protectoraten.. Alleen keizerlijke structuren, ofwel het Ottomaanse Rijk of de westerse Empires, of zelfs tot op zekere hoogte de Koude Oorlog tussen het Westen en het Oosten, hebben eigenlijk tijdelijk de gevechten tussen stammen en etnische en religieuze gemeenschappen in de Sahara en via de ‘Vruchtbare Halve Maan’tot aan de woestijnen van Arabie geslecht.
In werkelijkheid is er een in het hele gebied vrijwel een constant gegeven: Echte homogene natie-staten konden niet worden gevormd, de burgeroorlog is uitgegroeid tot een soort permanente instabiliteit.
Om te begrijpen wat er gebeurt in Syrië en mogelijk gaat gebeuren zal ik beginnen ons denken in een globaal kader te plaatsen..
De Verenigde Staten en hun bondgenoten zijn als overwinnaars te voorschijn gekomen uit de bipolaire confrontatie in 1990 en de ineenstorting van de Sovjet-Unie heeft mogelijk gemaakt zowel de uitbreiding van de neoliberale globalisering in vele landen van de wereld, en de geopolitieke transformaties als de hereniging van Duitsland en de explosie van Joegoslavië.
De Verenigde Staten probeerden vervolgens, door deze dynamiek mogelijk geworden, dit fenomeen te versnellen en een unipolariteit op te leggen, dat wil zeggen een wereld gericht op hun geopolitieke dominantie, economische macht en culturele (soft power) .
Zij vertrouwden op het bedongen recht om in te grijpen tegen de etnische zuivering of dictaturen, zoals de strijd tegen de radicale islam (sinds 11 september 2001 in het bijzonder) om zo de wereldwijde geopolitieke projectie versnellen.
Maar het was zonder rekening te houden met een tegenstrijdige logica: De multipolaire logica was op een of andere manier het boemerang effect van de kapitalisitsche expansie ondersteund door de Amerikanen na de val van de Sovjet-Unie. Want opkomende landen, gestimuleerd door de groei, wat de Amerikanen zag als opkomende markten, zijn geworden tot zelfbewuste landen, die zich weer willen laten gelden in de wereldgeschiedenis en dus erop uit om hun macht te herstellen en de controle te nemen over hun energiebronnen en mijnbouw. Van Rusland tot China via India, Brazilië, Turkije, Qatar, overal ontstaan natiestaten gesterkt door hun eigenheid en saamhorigheid en door hun geopolitieke ambities en zij streven ernaar aldus een groeiende geopolitieke rol spelen.
Washington realiseerde al vroeg dat China op weg is naar de eerste wereldmacht en niet alleen een economische macht, maar ook zich zal inzetten om de eerste geopolitieke macht te worden. Onverenigbaar is met dat perspectief is de geopolitiek projectie van de Verenigde Staten, die nog steeds Europa domineren met de NAVO, en het grootste deel van de oliereserves van het Midden-Oosten controleren en de oceanen door middel van hun formidabele marine in de greep houden.
In deze wedstrijd tussen de Verenigde Staten en China, die reeds in de Stille Oceaan herinnert aan de jaren voor de confrontatie tussen de Amerikanen en de Japanners in het begin van de twintigste eeuw, heeft het Midden-Oosten zijn plaats.
Het Midden-Oosten vertegenwoordigt 48,1% van de bewezen oliereserves in 2012 (tegen 64% in 1991) en 38,4% van de gasreserves (2012, BP Statistical Review, tegen 32,4% in 1991).
Voor de Verenigde Staten is het controleren van het Midden-Oosten vooral te doen om de afhankelijkheid van Azie name China daarvan. Een rapport van het IEA voorspelt dat Azië inderdaad 90% van de export van het Midden-Oosten zal absorberen in 2035.
Zoals het Internationaal Energie Agentschap ons heeft aangekondigd in begin november 2012, is de productie van ruwe olie in de Verenigde Staten hoger dan die van Saoedi-Arabië tegen 2020, dankzij de oliehoudende leisteen. De Verenigde Staten importeren nu 20% van haar energiebehoefte maar worden bijna zelfvoorzienend in 2035.
Vergeet niet dat in 1911, toen de Amerikaanse regering de gigantische Standard Oil splijtte in Exxon, Mobil, Chevron, Conoco en anderen , dat bedrijf 80% van de wereldproductie voor zijn rekening nam. Als de Verenigde Staten opnieuw tot de toonaangevende producenten ter wereld gaan behoren, zullen we dus teruggaan naar de situatie die heerste in het begin van de twintigste eeuw.
Tussen 1945 en nu, was en is een van de grote Amerikaanse problemen het olienationalisme, dat in het Midden-Oosten tot Latijns-Amerika, is blijven knabbelen aan haar controlemogelijkheden over de reserves en productie.
Er is dus precies aan de hand wat ik daarover schreef bijna tien jaar geleden( ik word er niet jonger van!)ten tijde van de Tweede Oorlog van Irak. De Verenigde Staten hebben niet tot doel het Midden-Oosten te controleren voor hun eigen bevoorrading, want ze nemen hoe langer hoe minder af nu ze meer uit Afrika betrekken, maar zij willen het Midden-Oosten controleren wegens de afhankelijkheid daarvan van hun belangrijkste Europese en Aziatische concurrenten.
Als de Amerikanen nog steeds de controle het Midden-Oosten in 20 jaar zullen hebben(en ik wil niet eens praten over Afrika, dat zeker niet zijn lot in eigen haden zal nemen en waarschijnlijk zal worden gedeeld tussen Chinese en Westerse invloeden), betekent dit dat ze daarmee een aanzienlijke macht over de wereld houden en daarmee zal de strategische waarde van landen als Rusland, Venezuela (eerste in de wereld na Saoedi-Arabië in bewezen oliereserves: 17,9% tegen 16,1% ofwel 296,5 miljard vaten van reserves op de 1650 miljard van de wereld: BP 2012) en Brazilië (vanwege haar diepe offshore) aanzienlijk zijn toegenomen omdat deze reserves een waardevol alternatief zullen zijn , die van Rusland voor Europa en Azië, en die van Brazilie en Venezuelas voor Latijns-Amerika.
Ik ben een van degenen die niet geloven in het schaars worden van olie. Niet alleen omdat in feite, en in tegenstelling tot al diegenen die nog steeds een oliepiek aankondigen die nooit kwam, reserves hebben bewezen nooit opgehouden te zijn te groeien en zijn de vooruitzichten met diep off-shore en olieschalie enorm, maar het gaat verder dan dat, want ik ben ervan overtuigd dat een zogenoemde abiotische oorsprong van olie, waarblijkens de olie niet teruggaat op de afbraak van dinosaurussen, maar een sedimentair overvloedige vloeistof is, die onder de mantel van de aarde wordt aangemaakt door enorme temperaturen en drukkrachten op ongelooflijke diepte, en daarom is dat wat we extraheren dat wat uit de diepten van de aarde komt opwellen door openbreken van de mantel.
We hebben geen tijd om nu in dit wetenschappelijke debat te treden, maar naar gelang de olie van biotische of abiotische oorsprong is zijn de gevolgen op het gebied van de geopolitiek radicaal anders. Als de olie heeft een biotische kwestie is en dus uitputtelijk leidt dat tot geopolitiek die door de uitputting wordt bepaald. Als de olie een abiotische oorsprong heeft verlegt het probleem zich naar de diepe offshore- technieken en de mantel-brekingstechnieken om zo de olie via de mantel te extraheren..
Maar terug naar het Midden-Oosten olie en we brengen in herinnering enkele feiten.
Door het breken van het regime van Saddam Hoessein, hebben de Amerikanen twee redeneertrants waar ze jaren tegen vochten uitgeschakeld:
- Het olienationalisme in Irak. Ze hebben nu het Iraanse olienationalisme in het vizier.
- De mogelijkheid van het verlaten van petro-dollar: de aanvaarding om olie betaald te krijgen in euro’s of een andere valuta dan de dollar: Saddam Hussein had plannen om dit te doen, had hij in 2002 aangekondigd en de Iraniërs doen het nu nog steeds. Dit verklaart grotendeels waarom de Amerikanen drastisch een embargo op Iraanse olie opleggen..
Het verband tussen olie en de dollar is een van de essentiële onderdelen van de kracht van de dollar. Het rechtvaardigt dat landen aanzienlijke dollarreserves aanhouden om te betalen voor hun olie , en dus dat de dollar een reservemunt is. Door dit olie / dollar verband kunnen de de Verenigde Staten hun enorme begrotingstekort financieren en de oliedollar maakt een federale schuld van meer dan 15.000 miljard mogelijk. Thans praat iedereen over de Europese schuldencrisis , maar de Verenigde Staten, in termen van schuld (federale schuld, schuld van de staten, huishoudelijke schuld) staan er veel beroerder voor dan Europeanen. Echter, hun schild heet “dollar” en vermoedelijk gebruikten ze de Griekse achilleshiel van de Europeanen om de Europese Unie te verzwakken en de euro te verzwakken. Stel je voor dat de Griekse crisis niet was uitgebroken, dan heb je wat er gebeurde voor de Griekse uiteenspatting: De opkomende centrale banken blijven dan de euro accumuleren en hun dollarreserves te verminderen … We begrijpen nu dus waarom Griekenland werd geadviseerd door Goldman Sachs en JP. Morgan …
Door een drastisch embargo op Iran (9,1% van de bewezen reserves volgens BP 2012, de derde grootste in de wereld, 15,9% van de bewezen gasreserves , de tweede plaats achter Rusland en 21,4% voor op Qatar met 12%) proberen Amerikanen ook om een van de laatste landen te breken die hun productiesystemen olie en gas te controleren.
Wat is de relatie met Syrië? We praten veel, maar Syrië speelt een strategische rol in de Olie en Gas logica van het Midden-Oosten.
Welnu, in 2009 en 2010, kort voor het uitbreken van de oorlog, heeft Syrië keuzes gemaakt die het Westen bepaald niet bevielen..
Wat zijn de gegevens van het probleem?
Sinds het einde van de Koude Oorlog, zijn de Verenigde Staten aan t proberen de afhankelijkheid van de EU van olie en gas uit Rusland te breken. Hiervoor hebben zij de voorkeur gegeven aan pijpleidingen die de reserves van Centraal-Azië en de Kaukasus opslokken, maar die zorgvuldig vermeden om door de Russische invloedssfeer te lopen.
Zij hebben met name het Nabucco-project aangemoedigd, dat uit Centraal-Azië via Turkije (voor opslagvoorzieningen) loopt en erop gericht is om de EU afhankelijk van Turkije te maken (we herinneren eraan dat de Amerikanen vurig de opneming van Turkije in de EU steunen simpelweg omdat ze niet een Europese macht willen), dan via Bulgarije, Roemenië, Hongarije, Oostenrijk, Tsjechië, Kroatië, Slovenië en Italië.
Nabucco is duidelijk gelanceerd om twee Russische projecten die thans functioneren te beconcurreren:
- Northstream, de verbinding van Rusland direct naar Duitsland, zonder door de Oekraïne en Wit-Rusland.
- Southstream dat Rusland verbindt met Zuid-Europa (Italië, Griekenland) en Centraal-Europa (Oostenrijk-Hongarije).
Maar doordat Nabucco gerede bevoorrading ontbeert, moet het om te concurreren met de Russische projecten, toegang krijgen tot:
1 / Iraans gas, dat alsdan zou aansluiten op het verzamlepunt te Erzurum in Turkije
2 / gas in de oostelijke Middellandse Zee: Syrië, Libanon en Israël.
Over het gas in de oostelijke Middellandse Zee, is het essentieel om te weten dat sinds 2009 aanzienlijke veranderingen hebben plaatsgevonden in de regio.
Spectaculaire ontdekkingen van olie en gas vonden plaats in de oostelijke Middellandse Zee, op het plat van de Levant en van de Egeïsche Zee .
Deze vondsten verergeren geschillen tussen Turkije, Griekenland, Cyprus, Israël, Libanon en Syrië.
In 2009 heeft het Amerikaanse bedrijf Noble Energy, een partner van Israël in de exploratie, het Tamar veld op 80 km van Haifa ontdekt. Het was op wereldschaal de grootste ontdekking van gas in 2009 (283 miljard m3 aardgas)en daarmee is de energie status van Israël radicaal veranderd van een bijna kritische toestand (niet meer dan meer dan 3 jaar aan reserves en een sterke afhankelijkheid ten opzichte van Egypte) tot een met uitstekende vooruitzichten. Toen kwam in oktober 2010, een nog belangrijkere vondst die abrupt Israël meer dan 100 jaar van zelfvoorziening in gas verzekert.! Israël heeft een mega gasveld gevonden voor de kust die het beschouwt te zijn gelegen op zijn plat ( EEZ): het Leviathan veld.
Leviathan ligt 135 km ten westen van de haven van Haifa , er wordt geboord tot 5000 m diep, met drie Israëlische bedrijven met het beroemde Amerikaanse bedrijf Noble Energy. De reserves worden geschat op 450 miljard m3 (voor een orde van grootte, ‘s werelds bewezen reserves van gas in 2011 zijn 208,4 biljoen m3, of 208.400 miljard m3 en een land als Rusland heeft 44,6 biljoen). In 2010, was Leviathan de grootste gasvondst in diep water in de afgelopen 10 jaar.
Ik geef hier niet details over de ontdekkingen langs de Egeïsche Zee, maar ze zijn enorm en ik vraag u om in gedachten te houden dat Griekenland nu een zeer potentieel land is op het gebied van gas, dat ook kan worden betrokken bij een Europese crisis die weldra zou kunnen uitlopen op …een volledige privatisering van het Griekse energiesysteem …
Hier is wat de US Geological Survey schat over de oostelijke Middellandse Zee (gevormd in de ruimte van de drie bekkens: Het Egeïsche bekken voor de kust van de Grieks-Cypriotische en Turks; Het Levant bekken voor de kust van Libanon, Israël en Syrië en het Nijl bekken voor de kust van Egypte).
“De olie-en gasbronnen van het Levant bekken worden geschat op 1,68 miljard vaten olie en 3450 miljard m3 gas” “nog niet ontdekte bronnen van olie en gas provincie in de Nijl worden geschat op ongeveer 1 , 76 miljard vaten olie en 6850 miljard m3 aardgas. ”
De USGS schat dat het West-Siberische bekken (de grootste bekende gastank) 18 200 miljard m3 gas bevat. Het is duidelijk dat, alleen al aan gas, het Levant bekken meer dan de helft van de West-Siberische bekken is.
Uiteraard hebben deze ontdekkingen bijgedragen tot de rivaliteit tussen buurlanden. Israël en Libanon maken beide aanspraak op de soevereiniteit over deze reserves en een van de diepe verschillen tussen president Obama en Benjamin Netanyahu is, dat de Verenigde Staten in juli 2011, de Libanese positie tegen Israël ondersteunt (Beiroet is van mening dat, het veld zich ook uitstrekt onder zijn territoriale wateren). Het lijkt erop dat de VS dit onderscheid in stand houdr om zo bemiddelende rol te kunnen spelen en tevens om te voorkomen dat israel zichzelf kan bedruipen.
Nou, we zien dus dat Syrie midden in dat probeemveld ligt.
Eerst wat betreft Nabucco.
In november 2010 hebben Saoedi-Arabië en Qatar gevraagd aan Bashar Assad om de pijpleidingen te openen voor export naar de oostelijke Middellandse Zee. Deze pijpleidingen zouden hen in staat stellen om de beperkingen van de scheepvaart via de Straat van Hormuz en het Suezkanaal te ontgaan en zodoende het pompen van meer gas naar Europa .(vooral Qatar, gas reus in het Midden-Oosten). Syrië weigerde, met de sterke steun van Rusland, dat in deze plannen een Amerikaans, Frans, Saoedisch en Qatarisch streven ziet om de Europese afhankelijkheid van Russisch gas te verminderen.
Hier wordt duidelijk dat de concurrentie plaatsvindt tussen, aan de ene kant het Westen, Turkije en de Golfstaten, aan de andere kant, Rusland, Iran en Syrië, en thans toegevoegd Irak onder leiding van de sjiitische Maliki en dat veel dichter bij Teheran en Damascus staat ten koste van de Amerikanen.
In februari 2011 braken de eerste onlusten in Syrië uit die zijn blijven groeien met inmenging van en de islamistische strijders gefinancierd door Qatar en Saoedi-Arabië en de geheime acties door de westerlingen (Amerikanen, Britten en Fransen).
Op 25 juli 2011 heeft Iran afspraken over het vervoer van zijn gas ondertekend via Syrië en Irak. Deze overeenkomst maakt Syrië het belangrijkste centrum van de productie en de opslag in combinatie met Libanon en voor Teheran is het idee om los te komen van de wurggreep van het embargo. Hoewel bevroren door de oorlog, zouden de werkzaamheden verrassend genoeg opeens wel zijn hervat per en 19 november 2012, na de verkiezing van Obama en na het daarom hernemen van de geheime onderhandelingen tussen de VS en Iran.
Door zijn centrale ligging tussen de productie velden van het Oosten (Irak, olie monarchieën) en de oostelijke Middellandse Zee, via de haven van Tartus, die de weg voor de export naar Europa effent, is Syrië is een troef van de opperste plank.
Voeg daaraan toe de vraag van de evacuatie van de Koerdische olie.
Er is een pijpleiding die vandaag de dag olie vervoert uit Kirkuk (Iraaks Koerdistan) door Irak en Jordanië en dan Israël. Maar Israël zou ook de voormalige Mosul Haifa Pipelijn (door de Britten gebruikt 1935/48) weer in gebruik kunnen stellen..
Voeg toe dat Syrie reserves heeft in de bodem en waarschijnlijk offshore. Op 16 augustus 2011 kondigde het Syrische ministerie van Olie de ontdekking van een gasveld in Qara, nabij Homs aan , met een productiecapaciteit van 400.000 m3 / d. Ten aanzien van de offshore, we hadden het net nog over eerdere schattingen van de USGS voor het Levant bekken, voeg daar nou aan toe de voorspelling van het Washington Instituut voor Nabije Oosten Beleid dat denkt dat Syrië aan gasreserves de belangrijkste van alle oostelijke Middellandse-Zeegebied zou hebben , nog steeds ruim boven die van Israël. Zie hier weer eens, mijn Leitmotiv en wat ik heb vaak gezegd , dat de toekomst de diepzee is en dit geeft de zee een aanzienlijke geopolitieke dimensie. De zee en haar maritieme ruimte links laten liggen is voor elk land in de wereld, een tragische strategische fout.
Het is daarom duidelijk dat wanneer een voor het westen en coalitiegenoten gunstige politieke omwenteling komt in Syrie, dus voor, Turken, Saoedi’s en Qatari en dat het werd afgesneden van Rusland (Russische oorlogsschepen liggen voor anker in de strategische haven van Tartus, een haven die natuurlijk tankers aan kan met olie geleverd door de pijpleidingen die er zullen aankomen) , dan zou alle olie en gas geopolitiek van de regio worden omgegooid in hun voordeel. Vergeet daarbij niet Egypte als exporteur van aardgas, en dat ook graag zijn gas aangesloten zou zien aan Turkije via Syrië.
Deze eenvoudige olie- en gasgegevens laten ons begrijpen waarom Syrië wordt aangevallen door de Turken, het Westen en de Golf monarchieën, en omgekeerd waarom het niet wordt vrijgegeven door de Russen of de Iraniërs of door Irakezen.
Nu moeten we de interne dynamiek van de geopolitiek in Syrië te begrijpen.
Syrië heeft iets meer dan 20 miljoen mensen: 80% Arabische soennieten, alewieten 10% een vorm van de islam gekoppeld aan shi’isme, maar niet die van Iran) en 10% christenen.
Bashar al-Assad heeft aan zijn zijde 2 miljoen Alawieten meer dan hij besloten om te vechten voor hun voortbestaan en enkele miljoenen aan minderheiden die een soennitische wurggreep op de macht willen.
Wel even goed weten wie die Alawieten zijn. Dit is een gemeenschap die in de tiende eeuw, uit de grenzestreken van het Arabische Rijk en het Byzantijnse Rijk is gekomen, uit een verre scheiding van Shi’isme, en die een syncretisme belijdt met elementen van Shi’isme, het Hellenistische pantheïsme , het de Perzische zoroastrisme en het Byzantijnse christendom. Het is zeer belangrijk voor onze analyse te weten dat de Alawieten door de soennitische islam als de ergsten van de ketters worden gezien.. De veertiende eeuwse jurist Ibn Taymiyya Salafi, voorouder van het Wahhabisme en referentie van gewicht voor islamisten wereldwijd, heeft een fatwa uitgeroepen waarin wordt opgeroepen tot hun systematische vervolging en genocide.
Deze fatwa is nog steeds actueel onder salafisten, Wahhabis en de Moslim Broederschap, dat wil zeggen, met al degenen waarmee de huidige Alawietische macht de confrontatie moeten aangaan. Voor staatsgreep door Hafez el-Assad in 1970, hebben de Alawieten niet anders gekend dan vervolging door de mainstream islam, het soennisme.
Je moet nog weten dat tot 1970, de soennitische bourgeoisie nog per notariële overeenkomst, jonge Alawieten als slaven konden kopen.
Het kwam allemaal in orde met de installatie van de Baath-nationalistische ideologie in 1963, dat de arabische ethniciteit voorrang gaf boven alle andere overwegingen, en in het bijzonder vanaf 1970.
Kortom, de huidige oorlog is de nieuwe aflevering van de bloedige oorlog door aanhangers van Ibn Taymiyya tegen de ketters de Alawieten, een oorlog die heeft geduurd sinds de veertiende eeuw! Deze fatwa is naar mijn mening een nieuwe bron van potentiële genocide (vergelijkbaar met die van Rwanda) als het regiem valt.. Dit is een essentieel gegeven dat westerlingen nochtans voorgeven niet te weten.
Eeuwenlang achtervolgd en vervolgd als ze waren, moesten de Alevitische moslims hun toevlucht wel nemen in het dorre kustgebergte tussen Libanon en Turkije terwijl ze hun geloof hermetische en esoterische aspecten gaven en zich zelfs verlieten op schijnheiligheid en leugens (de roemruchte Taqqiya) om aan hun beulen te ontsnappen.
Maar dan vraag je je af, hoe de Alawieten dan aan de macht konden komen ?
Aan eeuwenlange buitenlandse militaire bezettingen onderworpen heeft de soennitische bourgeoisie van Syrië (een soortgelijk proces vond plaats in Libanon) de gebruikelijke vergissing door welgesteldenbegaan bij de onafhankelijkheid van het land in 1943. Het beroep van wapens werd verbannen naar de armen en niet opgenomen door de zonen van de ‘goede families’. Het leger werd aldus gevormd door minderheden: een meerderheid van de alevieten, maar ook christenen, Ismailis, Druzen, sjiieten.
Hafez al-Assad kwam uit een van deze arme families van de Alawietische gemeenschap. Hij werd voor het eerst hoofd van de luchtmacht en minister van Defensie voor hij met geweld de macht greep om wraak op te nemen op de geschiedenis (samen met zijn bondgenoten Druzen en Christenen) .
Dus je begrijpt nu meteen dat het regime gesteund door 2 miljoen alewieten, en waarschijnlijk door 2 tot 3 miljoen andere minderheden, maar ook een deel van de soennitische bourgeoisie waaronder Damascus, waarvan de economische belangen zijn nu nauw verbonden met dictatuur, geen andere keuze heeft dan te vechten tot de dood.
Als ik zeg vechten tot de dood, bedoel ik het regime ter onderscheiding van Bashar al-Assad. Het regime is krachtiger dan Bashar en kan zich ontdoen van hem indien het van oordeel is dat voortbestaan van het regiem ermee gebaat is.. Maar zich van hem eventueel ontdoen betekent niet het instellen van een democratie, die immers verworden zal tot de onvermijdelijke (wiskundige) de triomf van de islamisten , zoals in Tunesië, Libië, Egypte, Jemen …
Christenen in Syrië hebben gezien wat er met de christenen in Irak na de val van Saddam Hoessein gebeurde. Ze zien wat er gebeurt met de Kopten in Egypte, na de overwinning van de islamisten. Druzen weten ook dat ze , zoals de Alawieten, als ketters zullen worden vernietigd door de salafisten en de Moslim Broederschap.
Het is absoluut niet realistisch om te denken, zoals we denken in het Westen, de Alawieten democratische hervormingen accepteren die zsalafisten aan de macht zouden brengen.
Ik herhaal het nog maar eens: Het is faliekant verkeerd te denken dat het land pas een burgeroorlog in 2011 begon te beleven . Het was al in 1980, toen een commando van het Moslim Broederschap zich in de school Cadet Air Force Aleppo binnendrong en daar soennitische en alevitische lofficieren in opleiding terzijde schoof en 80 Alawitische cadetten ombracht op instigatie van de fatwa van Ibn Taymiyya. De Moslim Broederschap heeft daarvoor een hoge prijs betaald in 1982 in Hama, een bolwerk van de Broederschap. De oom van de huidige president maakte het met de grond gelijk met wel 20.000 doden tot gevolg. Aan het sektarisch geweld kwam nooit echt een einde, maar daar had het westen toen geen belangstelling voor, want er was in die tijd geen olie en gas agenda voor Syrië of enige agenda tegen Iran.
Er wordt nu wel gezegd dat het regiem bruut is en het is uiteraard ongelooflijk bruut, maar het is niet dhet regiem op zich dat wreed is. Syrië is ovoortgekomen uit de Ottomaanse bezetting en dier methodes van levend villen, dan het Franse Mandaat 1920/43, dan de voormalige nazi-vluchtelingen uit 1945 die ‘technisch adviseurs’ werden en dan nog eens uit de adviseurs van de KGB. Het is duidelijk dat er niets valt te verwachten van dit regiem op het gebied van de mensenrechten, democratische hervormingen en zo… Maar er is ook niets te verwachten van de islamistische rebellen die de macht willen overnemen en een fundamentalisitische fatwa hebben uitgevaardigd om een ware genocide van Alawieten op touw te zetten.. En wat is er dan te erwachten van Saoedi-Arabië inzake de mensenrechten?
We hebben een echt probleem met de informatievoorziening over Syrië, wat we ook al hadden met Irak, Joegoslavië, Libië. Nogmaals het manicheïsme (denken in twee uitersten) van de westerse media ais aan het werk, dat ons kant-en klare goodys en bad boys aanlevert al naar gelang de westerse belangen. Er is maar een enkele bron, eentje maar, waarop de westerse media zich baseren en dat is OSDH (Syrische Observatorium voor de Mensenrechten), dat bijvoorbeeld Agence France Presse voorl;icht over de toestand in Syrië , het aantal sterfgevallen, gewonden, afpersing etc …
Maar wat is dat de OSDH? Het is een uitloper van de Moslim Broederschap, dat wordt geleid door islamitische militanten en waarvan de oprichter, Riyad al-Maleh werd veroordeeld voor geweld. Gevestigd in Londen sinds de late jaren 1980, valt hij onder de bescherming van de Britse en Amerikaanse geheime diensten en ontvangt financiële steun van Qatar en Saoedi-Arabië.
In aanvulling op de OSDH als politieke referentie voor de westerse functioneert ook de Syrische Nationale Raad, opgericht in 2011 in Istanbul, naar het voorbeeld van de Libische CNT op initiatief van de Turkse islamitische partij, de AKP.
Gefinancierd door Qatar, werd het CNS tot zinken gebracht in zijn oorspronkelijke vorm op de conferentie van Doha in begin november 2012 door Washington. De Verenigde Staten overwogen in feite al maanden dat het niet representatief genoeg was en stelden in plaats daarvan de Nationale Coalitie van oppositionele en revolutionaire krachten.. De realiteit is dat de Amerikanen vonden dat Frankrijk te veel invloed had op de Raad, waar zij de soennitische Syrische Burhan Ghalioun aan het hoofd hadden gesteld, een professor in de sociologie aan de Sorbonne. Hier zien we een Frans-Amerikaanse concurrentieslag vergelijkbaar met die in Libië, waar geleidelijk aan de Franse invloed op de anti-Kadhafi-rebellen werd geannuleerd door de werking van geheime Amerikaanse acties. Het moet gezegd worden dat als Frankrijk rekent op sociologie professoren om van haar belangen in het Midden-Oosten te verdedigen, het wel vaker van een koude kermis zal thuiskomen. …
Aan het roer op de achtergrond zien we de formidabele en zeer intelligente Amerikaanse ambassadeur Robert S. Ford, beschouwd als de toonaangevende expert voor het Midden-Oosten op het State Department. Hij assistent van John Negroponte 2004-2006 in Irak, waar hij dezelfde methode heeft toegepast als in Honduras: het intensieve gebruik van doodseskaders. Kort voor de gebeurtenissen in Syrië, werd hij benoemd tot ambassadeur in Damascus toen Obama aantrad, ondanks verzet van de Senaat.
Deze ambassadeur heeft dan aan de voormelde nationale coalitie van oppositionele en revolutionaire krachten een persoon anngesteld waar de pers het maar niet over heeft:
Moaz Sheikh Ahmad Al-Khatib.
Zijn carrière is interessant en je zult snel begrijpen waarom ik het even uitstelde erover te praten..
Hij is een ingenieur die in de geofysica 6 jaar heeft gewerkt voor de al-Furat Petroleum Company (1985-1991), een joint venture tussen het nationale Syrische bedrijf en en buitenlandse bedrijven, met inbegrip van Engels-Nederlandse Shell. In 1992 erfde hij van zijn vader de eerbiedwaardige positie van imam van de Umayyad Moskee in Damascus. Hij wordt al snel ontheven van zijn taken door het Baath-regime en het wordt hem verboden te prediken in heel Syrië. Waarom? Omdat op dat moment Syrië de Amerikaanse operatie Desert Storm naar Koeweit steunt en deze sjeik was daartegen op grond van dezelfde religieuse redenen als Osama bin Laden: hij duldt geen westerse aanwezigheid op Arabisch grondgebied. De sjeik blijft alsdan in Qatar in 2003-2004, maar komt terug naar Syrië als lobbyist voor Shell. Hij keerde terug opnieuw in Syrië in het begin van 2012 waar hij de buurt van Douma (een voorstad van Damascus) doet opvlammen. Hij wordt gearresteerd en verkrijgt amnestie en vestigt zich daarna in juli in Cairo.
Zijn familie is van de soefi-traditie, dus normaal gesproken een matige stroming, maar in tegenstelling tot dwat het AFP vertelde is hij lid van de Moslim Broederschap en liet dat tijdens zijn inauguratie toespraak in Doha weten ook.
Kortom, net als Hamid Karzai in Afghanistan, hebben de Amerikanen een olielobbyist uit de hoed getoverd!
Nu we analytische elementen van de interne krachten in Syrië gegeven, kijken we naar de externe regionale krachten.
Ik zei de Syrische crisis uitbrak als gevolg van inmenging door Saoedi-Arabië en Qatar (ondersteund door Franse, Britse en Amerikaanse inmenging). Saoedi-Arabië en Qatar, met elk van hun clientele, zijn uit op een soennitisch islamitische Midden-Oosten. Van Libië via Tunesië tot in Egypte, steunden zij de Arabische lente, hebben die wellicht veroorzaakt , brachten de Moslim Broederschap en de salafisten aan de macht die onderling wegijveren voor de oprichting van een verenigde islamitische Arabische samenleving in een islamitische staat. Men kan zich ook vragen over de vreemde gelijkenis tussen de oranje revoluties gesteund door de Amerikanen in de periferie van Rusland in de vroege jaren 2000, en de Arabische revoluties ondersteund door Qatar, Saoedi-Arabië en waarschijnlijk ook heimelijk door Washington rond 2010.
Daar staat tegenover dat Riyadh en Doha de opkomst blokkeerden van een sjiitische lente in Bahrein, en militair de Bahreinse soennitische monarchie bijsprongen om de sjiitische opstand neer te slaan.(vergeet niet:sjiieten vertegenwoordigen 70% van de bevolking van Bahrein, en er zijn geen verwaarloosbare minderheid in Koeweit en de Verenigde Arabische Emiraten). Het was in 2011, dat voor de tweede keer na de Koeweit oorlog, dat het wederzijds defensieverdrag van de Gulf Cooperation Council, het zogeheten Desert Shield, in werking werd gesteld.
De Arabische lente, die volgens sommigen terecht wordt beschouwd te zijn verworden tot een Arabische ‘winter’ , heeft de Golfstaten ook bepaald geen windeieren gelegd. Na de crisis van 2008, die met name de Verenigde Arabische Emiraten trof, hebben de soennitische monarchieën van de Golf is de fortuinen opgehoopt onder de dictaturen van Tunesië, Libië, Egypte hun zien toevloeien. Wat die ingestortte regiems of die welke aan het wankelen zijn hebben vergaaard aan rijkdom kan niet naar Europa, of zelfs naar Zwitserland, omdat bancaire regelgeving dast niet meer toelaat. Het gaat dus vooral naar Dubai.
Daarnaast werd de daling van de uitvoer van de Libische olie en gas, als gevolg van de oorlog in Libië in 2011, gecompenseerd door een aanzienlijke toename van de productie en de export van Saoedi-Arabië, Qatar, de Verenigde Arabische Emiraten, en dat gaf een impuls aan de economie van deze landen in 2011 en 2012 .
Tegenover dit steekspel van de soennitische Golf monarchieën, zien we een door de sjiieten gedomineerd Irak, Iran en Syrië , die een as vormen welke als zodanig kan worden omschreven omdat de de sjiitische Alawieten’ een bepaalde tak van sjiisme zijn en deze as probeertde verschrikkelijke alliantie van het Westen met Trukije en de soennitische monarchieën van de Golf weerstaan.
In dit complex, rijst de vraag waar Israël staat. Paradoxaal genoeg is het misschien het meest ingewikkelder en men is abusievelijk geneigd om voor het gemak, Israel de rol toe te schrijven dat het heimelijk ‘ de touwtjes in handen heeft’.
Israël, in feite, had lang als belangrijkste vijand het Arabisch nationalisme. De Baath-ideologie vocht het bestaan van Israël aan en steunde het Palestijnse recht om hun land te herstellen. Het project van een verenigd Arabische wereld, economisch ontwikkeld en gemoderniseerd dankzij olievoorraden, en het bevorderen van de richting van kernwapens (Irak) is al lange tijd de nachtmerrie bij uitstek voor Tel Aviv geweest..
Maar nasserisme is dood, evenals het Iraakse Baathisme na hem. Blijft vandaag mog over de Syrische Baathisme, maar het is verzwakt , en de droom van Groot-Syrië gevoed door Damascus is ook al lang tegenstrijdig met het Palestijnse nationalisme.
Het grootste probleem van Israël is nu de Moslim Broederschap die overal triomfeert . Ze begonnen om door Hamas te bewegen in Gaza (in concurrentie met de PLO op de Westelijke Jordaanoever en die verdeeldheid onder de Palestijnen is nog wel in het belang van Israël), maar ze zijn ookaan de macht in Turkije, terwijl het Turkse leger al jaren een betrouwbare bondgenoot van Israël was en nu is de AKP een probleem voor de Israëli’s (denk aan het geval van de vloot van de Gazastrook); ze zijn ook als Moslim Broederschap aan de macht in Egypte sinds de val van Mubarak (Egypte met welk land, sinds 1978, de Israëli’s een vredesakkoord hebben), ze zijn ook sterk in Jordanië (vredesakkoord sinds 1995), ze zijn er in Tunesië, Libië aan de macht en ze zijn ze de meerderheid in Syrië en proberen om de macht te grijpen … Dus Israël staat te kijken bij opkomend tij van de Moslim Broederschap en Salafisten dihet Midden-Oosten overrompelden en haar havens bedreigt, en deze lieden hebben bepaald niet het beste voor met de erkenning van het recht van Israël om in vrede te leven. Hun voorgestelde verenigde islamitische staat wordt door Israël gezien precies zo als door de ogen van de Latijns kruisvaarders in de Middeleeuwen.
Het is verre van zeker dat het Amerikaanse beleid ter ondersteuning van de islamisten unanimiteit vindt onder de Israëli’s. Ze voelen zich steeds meer alleen gelaten. Dit pro-islamitische westerse beleid zou zelfs Israël kunnen bewegen om betrouwbaarder ondersteuning dan de Amerikanen te vinden bij Rusland, China en India (die sterk reeds samenwerkt met Israël militair tegen Pakistan) …
Israël bereidt zich ongetwijfeld voor , in een Midden-Oosten waar staten vandaag de dag hoe langer hoe meer plaats maken voor staten of autonome regio’s van homogene confessionele (soennieten, sjiieten, alevieten, …) of etnische (Koerden tg Arabieren) gemeenschappen , op nieuwe allianties om de soennitische islamitische dreiging tegen te gaan.
We kunnen niet een terugkeer van de geschiedenis uitsluiten als Israël opnieuw dicht bij Iran zal komen te staan, en het best kan vinden met Irak dat than wordt gedomineerd door sjiieten en dat het in staat zal stellen om het probleem van de Hezbollah in Libanon op te lossen en als het een kleine Alawietisdche minderheid in Syrie kan ondersteunen, en ook een Koerdische staat ook … Vergeet niet dat in feite het belangrijkste probleem dat alles bepaalt voor de Israëli’s het Palestijnse probleem is. Als de Palestijnen van Hamas zich in de armen van Qatar en Saoedi-Arabië storten (denk aan de historische bezoek van de emir van Qatar begin november in Gaza), dan is de hypothese van de sjiitische alliantie niet uit te sluiten .
Zoals ik al zei, het is van essentieel belang dat Israel zelf genoeg gas voor zichzelf heeft emn wat olie betreft staat bij een strategische ommekeer haar niets in de weg om olie te verkrijgen uit sjiitisch Irak, Irakees Koerdistan of Iran.
Wat het Iraanse nucleaire programma betreft, denkt U nu dat het vooruitzicht op een zelfmoordoorlog met Iran meer uitkomst biedt dan een toekomstige ontspanning met een nucleair Iran tegen de soennitische islam? De vraag stellen is haar beantwoorden.
Persoonlijk denk ik dat deAmerikaans-Israelische relatie wel wat gaat ontspannen, omdat Amerikanen minder beheerst door de WASP (White Anglo-Saxon Protestants), die wel erg overtuigd waren van de heilige dimensie van Israël (christenen Zionisten) en die normaliseringat om redenen van identiteit (etnische verandering in de bevolking van de Verenigde Staten) is dit bijna onomkeerbaar. Ik denk dat dat hetzelfde probleem in Europa is: De veranderde bevolkingssamenstelling in West-Europa, de islamisering van een deel van de bevolking zal helpen om permanent linkse regeringen of sociaal-democraten in het zadel te helpen, die minder gunstig zijn voor Israël, want die zijn hoe langer hoe meer gehouden aan de islamitische minderheden. Een indicatie voor deze onderliggende trend is dat het grootste deel van de Europese extreem-rechtse anti-semitische traditie plaats maakt voor een van een anti-moslim en pro-Israël houding.
Tot slot proberen we om wat perspectief te geven, maar het is erg moeilijk om te de toekomst in het Midden-Oosten te voorspellen..
Ten eerste, zelfs als het zich geconfronteerd ziet met een meerderheid van de bevolking, denk ik dat het Syrische regime een lange tijd zal houden, omdat het niet geïsoleerd is. Ten tweede, de interne cohesie is sterk om de redenen die ik noemde (een oorlog te overleven voor de religieuze minderheden aan de macht), en ten derde, de steun van Rusland is stevig. En ten slotte het systeem niet is vergrendeld, omdat het gekoppeld is aan zijn buurlanden Irak en Iran die het steunen.
Dus de huidige situatie kan blijven voortduren. het conflict kan doorrotten. 37.000 doden volgens ODSH (bron der rebellie) op10 november 2012 en 400.000 Syrische vluchtelingen (Turkije, Libanon, Jordanië, Irak)? Dit is wel een geweldig aantal , maar vele burgeroorlogen hebben de 100.000 doden overschreden en alsdan weer geresulteerd in de terugkeer naar het oorspronkelijke evenwicht. Het is niet het aantal doden of zelfs de meerderheid die de uitkomst bepalen: Het zijn de echte machtsverhoudingen van interne, regionale en mondiale aard.
Als het regiem toch valt kan ik me niet voorstellen nog niet een seconde dat de minderheden kunnen instemmen met te blijven in huidige nationale kader t zonder het verkrijgen van extra sterke westerse garanties voor hun fysieke veiligheid. En zelfs met deze waarborgen betwijfel ik het. Zij zullen hun doodvonnis ondertekenen, omdat vreemd genoeg alle Franse en Amerikanen die de rebellen steunen en bewapenen geen enkele “anti-genocide” toezegging hebben gedaan die toch noodzakelijk is na de uiteindelijke val van Bashar. We kunnen dan denken Iran en Irak de minderheden verwelkomen, of dat ze met de steun van Rusland, de vorming van een kleine Alawieten bevorderen, waaronder een strategische corridor naar Tartous.ontstaat. Maar het hele probleem zou blijven, want wat het westen wil de toegang tot de Syrische Middellandse Zee en de olie en gas doorvoer over het grondgebied van Syrië.
Ik zal u wel overvallen, maar ik denk dat verminderde berichtgeving in de media in het Westen over het Syrische conflict een symptoom van een realiteit is: het Westen is aan het verliezen in de oorlog met Syrië. Het ondersteunt het terrorisme tegen Damascus’s veiligheidstroepen, die een wrede repressie tegenkomt, maar het heeft niet de mogelijkheid om het Syrische veiligheidsapparaat uity te schakelen. Het Syrische leger heeft de controle over het luchtruim, en het is niet op morgen dat Frankrijk en de Verenigde Staten de verantwoordelijkheid voor een wereldwijde oorlog met Rusland zullen nemen. Dus ik denk dat het bewind stand zal houden. We zien nu de idiote situatie waarin Frankrijk het probleem van de Al-Qaeda in Mali moet oplossen maar wel indirect Al-Qaeda steunt in Syrië. De wereld is ongetwijfeld stapelgek geworden.
Nogmaals, allemaal terug naar de Iraanse kwestie. Iran is de sleutel tot de toekomst Midden-Oosten. Als Iran terugkomt in de strategische alliantie met de Verenigde Staten voor de Islamitische Revolutie van 1979 Shia, dan kunnen we aannemen dat de alliantie van de Verenigde Staten en Israël zal worden gebaseerd op het sjiisme als tegenwicht tegen de soennitische islam die in het algemeen vijandig tg het Westen staat. Maar een andere hypothese is ook mogelijk: de Verenigde Staten, Frankrijk (vergeet niet dat de prioriteiten van Parijs nu Doha en Riyad) en Groot-Brittannië blijven in de buurt van Turkije (een NAVO-lid) en blijven sterk geallieerd me de soennitische monarchieën en onderhouden goede relaties met de republieken die worden gedomineerd door de Moslim Broederschap (Tunesië, Egypte, Algerije, maar hoe zit het morgen?) en dan kunnen we niet uit te sluiten, dat israel zich van het Westen gaat loskoppelen en een as gaat vormen aanhurkend bij Rusland en de shiitische wereld en dus vijandig zal staan tegenover Turkije en de olie monarchieën.
Nog steeds niet opgelost is de eeuwige Koerdische kwestie als speeltje van Turkije.
Uiteindelijk moeten we niet de verontrustende ontwikkelingen in een aantal landen in West-Europa vergeten, zoals in Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, België , landen met soennitische moslim minderheden die in toenemende mate gestructureerd zijn in termen van identiteit, meer eisen stellen in termen van de islam, in toenemende mate gefinancierd worden door soennitische monarchieën (zie Qatar investeringen in Frankrijk), en dus ongetwijfeld een steeds grotere rol gaan spelen bij het bepalen van het buitenlands beleid van deze landen. Zoals u weet, wat buitenlands beleid betreft (zoals we hebben gezien met betrekking tot de lange Joodse lobby in de Verenigde Staten), is het niet de slapende meerderheid die de besluiten beinvloeden, maar de agerende minderheden . In West-Europa, was dat lang de joodse lobby maar die wordt steeds zwakker, uitgedaagd door het gewicht van de islamitische lobby of de pro-Arabische linkse partijen in het bijzonder.
Eindelijk een ding is zeker: voordat we eindigen met een nieuw evenwicht in het Midden-Oosten, de weg zal geplaveid met vele lijden …
Aymeric Chauprade
Lezing op FUNGLODE, Santo Domingo, 27 November, 2012.
Als hoogleraar geopolitiek aan de School voor Oorlogsvraagstukken van 1999 tot 2009 gastdocent aan vele buitenlandse universiteiten en adviseur geopolitiek van verschillende staatshoofden, heeft Aymeric Chauprade belangrijke mate bijgedragen aan de opleving van de geopolitiek in Frankrijk. Hij runt een collectie door Editions Ellipse. Auteur van een monumentale boek “Geopolitiek – Constanten en veranderingen in de geschiedenis” (deze nu in zijn derde editie), en een populaire boek “Kroniek van de botsing der beschavingen” (dat is in zijn tweede editie) .
Tekst bron: REALPOLITIK.TV
del.icio.us
Digg
Facebook
François Lenglet est un journaliste économique compétent, honnête et de bon sens. Arrêtons-nous pour bien peser, car le phénomène ne court pas les rues : entre les spécialistes (ceux qui savent tout sur l’inessentiel et ramènent tout à leurs marottes), les mercenaires (ceux qui vendent leur salade), les demi-savants (ceux qui en savent un peu plus que les autres, sans tout à fait dominer leur sujet), les idéologues (ceux qui ont la réponse avant la question) et les Guignols de l’Info, la place est mince pour ceux qui se contentent de dire simplement, honnêtement, modestement, des choses de bon sens sur des sujets compliqués. Ceci, en ayant des idées. À ce titre, soit dit en passant, François Lenglet, journaliste économiste, est un peu le frère jumeau de Christian Saint-Étienne, économiste communicant.
Les médiats n’expliquent jamais que les fréquentes tueries qui ensanglantent les États-Unis seraient survenues quand bien même la détention de n’importe quelle arme aurait été proscrite. Le problème de ce pays n’est pas le nombre d’armes en circulation, mais leur usage qui témoigne de la profonde névrose de la société. Modèle planétaire de la modernité tardive, les États-Unis pressurent ses habitants au nom d’une quête à la rentabilité effrénée au point que certains voient leur psychisme flanché. La pratique dès le plus jeune âge de jeux vidéos ultra-violents, la sortie de milliers de films parsemés de scènes sanglantes et la consommation de plus en plus répandue de drogues et de produits pharmaceutiques éclairent le passage à l’acte. Entre aussi en ligne de compte la cohabitation toujours plus difficile d’une société en voie de métissage avancé fondée sur le génocide amérindien et les vagues successives d’immigration de peuplement. Enfin, le mode de vie totalitaire doux avec sa technolâtrie, son vide existentiel, son individualisme outrancier et sa compétition féroce de tous contre tous cher au libéralisme perturbe le cerveau de millions d’individus fragiles. Ce qui est arrivé, le 3 janvier 2013, à Daillon en Suisse dans le canton du Valais confirme le diagnostic : le tueur, un assisté social, alcoolique et fumeur de marijuana âgé de 33 ans, était suivi pour des troubles psychiatriques. En tant que société ouverte, la Suisse pâtit, elle aussi, de tels phénomènes qui seraient quasi-inexistants dans une société vraiment fermée.
En 1964, il publie un autre ouvrage, Une société sans défense, sur la surveillance et le fichage de la population par la police, mais surtout par les entreprises, où cette fois il n’hésite pas à comparer la société dans laquelle il vit, l’Amérique des années 1960, aux œuvres d’anticipation de George Orwell et d’Aldous Huxley : 1984 et Le Meilleur des mondes.
Ce nouveau mot d’ordre sonne le glas de nos démocraties. Un exemple ? La disparition du commerce de proximité au profit de la grande distribution. Les grandes surfaces se sont imposées par la douceur et la séduction à nos habitudes de consommation. Des prix bas, une gamme étendue de produits et de services : le consommateur ne résiste pas. Pourquoi résisterait-il ? Il ne veut pas comprendre que, quand la grande distribution aura totalement éliminé le commerce de proximité et quand les fusions entre groupes auront abouti à un partage stable du territoire, les distributeurs n’auront plus aucune raison de se gêner pour augmenter subrepticement leurs marges commerciales… mais ils n’auront pas davantage de raisons de revenir contrepartie de cette augmentation au choix et à la qualité autrefois assurés par le commerce de proximité ! Ils auront imposé une implacable dégradation du service rendu aux consommateurs en éliminant la production artisanale et en exigeant de leur fournisseurs rapidité d’approvisionnement et quantités industrielles au détriment de toute qualité. Lorsqu’on est parvenu à s’assurer le monopole d’un marché et que tout boycottage est devenu impossible, on peut tout à coup démasquer ses longues dents et tirer une grosse marge bénéficiaire de mauvais produits.
Dès lors, débarrassé du souci fondamental de vivre, c’est-à-dire essentiellement de se préparer à l’idée de mourir, egobody, réduit à un corps formaté par les écrans, n’a plus qu’à simplement jouir. Jouir par le divertissement qui est son « tropisme principal » et l’enfonce toujours plus dans un quotidien « lunaparkisé » [
Professeur de philosophie et écrivain, R. Redeker se lance dans une virulente polémique: il entend "passer au scanner" l'homme contemporain – baptisé "Egobody"– que nous serions tous devenus "à des degrés divers". Il dissèque cet homme nouveau en l'opposant à l'ancien, disparu selon lui, dans les années 1970. Les riches références philosophiques et religieuses, évitant l'écueil de la déploration moralisante, visent à nous convaincre que nous vivons une "véritable révolution anthropologique": celles du "des-humain", du "neg-humain". Toutes les valeurs, idéaux et interdits qui liaient les hommes et donnaient du sens à l'existence individuelle et collective ont disparu : les 18ème et 19ème ont annoncé la mort de Dieu, du diable et du péché originel; le 20ème celle de l'homme et des idéologies politiques... Face à cet horizon amputé de toute verticalité, de toute métaphysique, la publicité, les industries du divertissement, les nouvelles technologies ont eu le champ libre pour "fabriquer" Egobody: ayant perdu son "âme" – son for intérieur –, il ne distingue plus son "moi" de son corps: ego=body. 
• Prenons du recul! Pour nous alerter, Redeker nous provoque: il cultive l'excès, multiplie les généralisation hâtives et sans nuances, se fait pamphlétaire; toutefois le propos mérite réflexion. "Je suis mon corps" croit Egobody; publicité, champions, mannequins en donnent à voir une image standard: chacun tente de s'y conformer car notre corps constitue notre horizon – limité – : notre projet ne serait que de le garder jeune, séduisant et quasi-immortel. Redeker nous met en garde: cette dictature de l'apparence, les nouvelles technologies, exterminent l'intériorité de l'homme. Convaincus que l'on ne peut plus changer le monde ni se changer soi-même, nous en serions venus à n'avoir pour idéal que notre "épanouissement" personnel, dès que s'interrompt le stress du "labeur" qui, à l'inverse du travail, nous transforme en boule d'énergie sans projet. Or, se prendre soi-même pour fin ne signifie pas être heureux souligne l'auteur. Matérialiste et narcissique, consommateur d'événements festifs propres à combler son vide intérieur, Egobody ne sait plus lutter contre ses travers ni leur résister. Il s'épanouit donc au détriment d'autrui; ainsi le sport est-il dangereux qui, en développant un mental de "gagnant", transforme les partenaires en autant d' ennemis. 
